De “pechgeneratie” worden ze genoemd: studenten die na hun studie achterblijven met torenhoge schulden. We hebben diverse ‘’pechvogels’’ gesproken, hier enkele (sommige heftige) reacties:
"Ik weet niet wat de actuele stand is. Ik word er mentaal niet lekker van als ik er aan denk, ik weet dat het meer dan € 30.000,- is"
"Leuk dat je me vraagt wat ik denk dat de gevolgen zijn voor het kopen van een huis, maar ik kan niet eens iets huren! Mijn inkomen, nota bene als leraar onderwijs bovenbouw, is niet hoog genoeg om voor een huurwoning in aanmerking te komen. Ik huur nu met een vriend samen maar die gaat binnenkort met zijn vriendin samenwonen…"
"Het minimale bedrag dat ik aan DUO moet betalen is gelijk aan de rente die nu geldt… Dat kan ik nét betalen en hoop dat ze dan over 30 jaar de schuld kwijtschelden"
"Als ik het had geweten was ik misschien wel direct gaan werken, hoe haal ik deze achterstand nog in?"
Hoe ziet de financiële toekomst van de pechgeneratie er uit? En op wie heeft dit nog meer invloed?
De grootste invloed heeft dit uiteraard op de mensen met een studieschuld zelf! Daarnaast spreken wij regelmatig ouders van de pechgeneratie, ook zij maken zich grote zorgen. Hoe kunnen wij iets betekenen voor onze zoon/ dochter? Kunnen wij de lening aflossen? Of de lening overnemen? En wat betekent dat voor het aanvragen van een hypotheek voor mijn zoon/ dochter? En voor mijn eigen situatie?
En als we nog een stap verder gaan: wat betekent het straks voor de kinderen van de pechgeneratie? Hoe worden zij straks grootgebracht? Met angst voor schulden? Beter maar gewoon gaan werken in plaats van studeren? Zo zien we door de generaties heen verschillende effecten die jaren later invloed hadden op de volgende generatie.
"Wat te denken van de kinderen van de 80-er jaren? Deze groeiden op bij ouders die met torenhoge hypotheekrentes te maken hadden(de rente piekte op 13,40% in de jaren ’80)! Zou het toeval zijn dat deze kinderen iets voorzichtiger met financieren zijn?"
Hoe is studiefinanciering eigenlijk ontstaan? Hiervoor moeten we terug naar 1986 toen studiefinanciering in de wet is vastgelegd met als doel om studeren voor een grotere groep bereikbaar te maken. Eind 2014 is de basisbeurs afgeschaft. Studenten kunnen vanaf dat moment lenen om de studie te betalen. En dat tegen 0% rente! Hier is natuurlijk gretig gebruik van gemaakt.
Natuurlijk zal er bij een aantal studenten ook een deel van het bedrag zijn besteed aan ‘’gewoon lekker studentenleven’’… dat kan je ze op die leeftijd moeilijk kwalijk nemen! Maar ze plukken er nu wel heel lang de vruchten van, tot 35 jaar kan de aflossing lopen. Dat is langer dan een hypotheek!
Resume:
2014/2015
In dit jaar werd het leenstelsel ingevoerd en kwam de afschaffing van de basisbeurs. Veel studenten moesten hierdoor meer lenen om hun opleiding te kunnen bekostigen.
2019/2020
Nadat er in september 2019 bekend werd dat het leenstelsel niet lijkt te zorgen voor een verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, sluiten tot overmaat van ramp hogescholen en universiteiten in maart 2020 haar deuren door de gevolgen van de coronacrisis.
2022
Er breekt nog een crisis uit, de prijzen van producten en de energierekening stijgen. Inflatie stijgt tot ruim 10%! De pechgeneratie valt weer buiten de boot. Velen van hen hebben volgens verschillende gemeenten geen recht op energietoeslag omdat zij student zijn en dus recht hebben op een lening. Uiteraard is lenen bij DUO gratis, tot daar in oktober 2022 ook verandering in komt. De rente van het leenstelsel werd van 0% verhoogd naar 0,46%.
2023
Vanaf studiejaar 2023/2024 wordt het leenstelsel afgeschaft en komt de basisbeurs terug. Positief nieuws zou je zeggen, alleen valt er weer een groep studenten buiten de boot. Studenten hebben recht op een prestatiebeurs voor het aantal nominale jaren dat zij studeren. Dit betekent in het geval van een student die 3 jaar aan de universiteit heeft gestudeerd en een extra jaar moet doen (door studievertraging), de basisbeurs er helaas niet meer in zit. Zij hebben namelijk al 3 jaar recht gehad op de prestatiebeurs.
In oktober 2023 maakte de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) bekend dat de rente op studieleningen in het hoger onderwijs stijgt van 0,46% naar 2,56% procent. Voor mbo'ers stijgt de rente met een minder grote stap: van 1,78% naar 2,95%.
Gedupeerde aan het woord
“Het gevoel van oneerlijke behandeling blijft overheersen. Ik kan me nog altijd het Tweede Kamer debat herinneren waarin de minister van Onderwijs opriep om te lenen. Het was immers de "goedkoopste lening van je leven". Er heerste, mede door deze uitspraak, een gevoel van "het komt wel goed", iedereen was beloofd dat er een deel kwijtgescholden zou worden als je niet genoeg zou verdienen en dat je het nauwelijks zou merken doordat het uitgesmeerd mocht worden over 35 jaar. Nu weten we wel beter... Het heeft een gigantische impact op mijn leven, aangezien ik veel minder hypotheek kan aanvragen. Daarnaast betaal ik ruim €20.000 rente, bovenop mijn studieschuld. De €1000 tegemoetkoming is een druppel op een gloeiende plaat...”
En nu?
De toekomst van de pechgeneratie is vooralsnog onduidelijk. De overheid wil alle studenten die minimaal 4 jaar onder het leenstelsel hebben moeten lenen compenseren met €1436,-. Na studieachterstand die vele studenten hebben opgelopen kunnen zij er nog niet eens een extra studiejaar van betalen. Een doekje voor het bloeden dus.
De impact is groot, heel groot! Voor studenten, afgestudeerden, ouders, de toekomstige kinderen… wij zijn achter de schermen een plan aan het uitwerken hoe wij hierin van waarde kunnen zijn. We willen een verkort plan aanbieden waarin onder andere antwoord wordt gegeven op:
Klopt het dat ik geen hypotheekaanvraag kan doen?
Op welke termijn kan dat wel?
Wat moet ik daarvoor doen(en laten)?
Mijn ouders willen een rol spelen. Gaan ze schenken? Lening overnemen van DUO? Anders?
Ook de pechgeneratie verdient een gewoon lekker leven! Ben óf ken jij een pechvogel? Stuur ons een antwoord op deze blog en we houden je op de hoogte! Wij helpen je graag!
Comentários